Van Turijn naar Brighton: hoe een 120 jaar oude Fiat het vuur van de autogeschiedenis brandend houdt
Een motor die nog steeds klopt
Op een kille novemberochtend in 2019 rolde een ogenschijnlijk fragiel voertuig vanuit Hyde Park de mist in. Geen moderne supercar, geen hybride hypertech – maar een 120 jaar oude Fiat 3½ HP, gehuld in een carrosserie die eerder aan een koets doet denken dan aan een auto. Wat dit bescheiden voertuig zo bijzonder maakt? Het is niet alleen een van de oudste nog rijdende Fiats ter wereld, het is een levend symbool van het begin van iets groots: het tijdperk van de Italiaanse auto-industrie. En in een wereld waarin snelheid en technologie de overhand hebben, herinnert deze Fiat ons eraan waar het allemaal begon – met lef, visie en een ronkende droom op drieënhalve paardenkracht.
De geboorte van Fiat: 1899 en de toekomst op drie wielen
Het jaar is 1899. Italië is in de ban van industrie, idealen en innovatie. Terwijl Europa wordt overspoeld door technologische revoluties, besluiten een aantal pioniers in Turijn – waaronder Giovanni Agnelli – om de “Fabbrica Italiana Automobili Torino” op te richten: FIAT. Hun eerste wapenfeit? De Fiat 3½ HP. Geen massaproductie, geen gestroomlijnde aerodynamica – maar pure mechanica, gebouwd met de hand, doordrenkt met ambitie.
Deze vroege Fiat had een horizontale tweecilindermotor van 697 cc, goed voor ongeveer 4 pk. Het vermogen werd via een drievoudige versnellingsbak zonder achteruit versnelling overgebracht op de achterwielen. De topsnelheid? Zo’n 34 km/u – langzaam volgens moderne maatstaven, maar destijds een sensatie. Met zijn vis-à-vis indeling, waarbij de passagiers tegenover de bestuurder zaten, bracht hij stijl en comfort in een tijdperk waarin de meeste mensen nog met paard en wagen reisden.
Van museumstuk naar marathon: Fiat’s comeback op Britse bodem
120 jaar nadat hij voor het eerst uit de werkplaats in Turijn rolde, maakte de Fiat 3½ HP een glorieuze comeback op het wereldtoneel. Op 3 november 2019 nam hij als eregast deel aan de iconische “Bonhams London to Brighton Veteran Car Run” – het oudste auto-evenement ter wereld. Deze historische rally, voorbehouden aan voertuigen van vóór 1905, eert de pioniersjaren van het gemotoriseerde vervoer. Dat Fiat, als officiële sponsor, werd uitgenodigd om deel te nemen, is geen toeval. Het is een bekroning van 120 jaar innovatie en Italiaanse flair.
In samenwerking met het National Motor Museum in Beaulieu werd het voertuig rijklaar gemaakt – een prestatie op zich. De auto is eigendom van FCA UK Ltd en maakt deel uit van de vaste collectie van het museum. Maar op deze bijzondere dag werd hij bevrijd van zijn statische bestaan. Olie, benzine, lucht, – en passie: dat is wat nodig was om deze antieke motor weer tot leven te wekken.
Een rit vol symboliek: van Hyde Park naar Brighton
De route van de Veteran Car Run is meer dan een recreatieve rit. Het is een pelgrimstocht door de geschiedenis, een eerbetoon aan het doorzettingsvermogen van ingenieurs, dromers en chauffeurs. De 96 kilometer van Londen naar Brighton zijn een fysieke en emotionele uitdaging voor elk voertuig ouder dan een eeuw – en voor zijn berijder minstens zo goed.
De Fiat 3½ HP wist zich met sierlijke vastberadenheid een weg te banen tussen de honderden andere klassiekers. Geen haast, geen gps, geen ABS of traction control – alleen het gezoem van metaal, het ritmisch stampen van de cilinders, en de bewonderende blikken van het publiek. De auto reed alsof hij begreep dat hij niet zomaar een machine was, maar een rijdende legende.
Techniek als kunst: eenvoud, efficiëntie en elegantie
Wat de Fiat 3½ HP zo uniek maakt, is niet alleen zijn leeftijd, maar zijn ingenieuze eenvoud. De motor – een horizontale tweecilinder – werd koel gehouden door thermosifon koeling, zonder pomp. De ontsteking? Elektrisch, via batterij en bobine – revolutionair voor zijn tijd. En hoewel hij geen achteruitversnelling had, kon hij moeiteloos draaien door zijn korte wielbasis en lichte constructie.
Zijn brandstofverbruik van circa 15 km per liter is ook vandaag nog respectabel – en illustreert het vooruitziende karakter van Fiat’s ontwerpers. Ze wilden geen krachtpatser bouwen, maar een elegante en efficiënte manier van reizen. En dat is precies wat deze auto 120 jaar later nog steeds uitstraalt: een ingetogen charme die moderne voertuigen vaak missen.
Design met een ziel: waarom deze Fiat harten blijft veroveren
Hoewel hij op het eerste gezicht simpel oogt, bezit de Fiat 3½ HP een esthetiek die recht uit de Belle Époque komt. De houten spaakwielen, de koperkleurige details, het linnen dak en de open cabine ademen nostalgie. Maar het design was niet alleen decoratief: elk element had een functie. Lichtgewicht, overzichtelijk, makkelijk te onderhouden – de auto was bedoeld om mensen vrijheid te geven, letterlijk én figuurlijk.
Het is die vrijheid die deze Fiat zo aantrekkelijk maakt voor liefhebbers. Niet de snelheid, maar de sensatie van rijden; niet de technologie, maar het pure contact met de weg. Geen infotainmentsysteem of elektrische assistentie – alleen jij, de machine, en de horizon.
Drie praktische tips voor wie Fiat-historie wil beleven
- Bezoek het National Motor Museum in Beaulieu
Hier staat de Fiat 3½ HP in al zijn glorie tentoongesteld. Een must-see voor elke liefhebber van vroege autogeschiedenis. - Plan je eigen “veteranenrun”
Er zijn in Europa diverse klassiekerevenementen waar je met een pre-war klassieker aan kunt deelnemen – zelfs als passagier. Zoek lokale clubs op. - Verdiep je in Fiat’s vroege modellen
De 3½ HP was pas het begin. Modellen zoals de 6 HP en de Zero zijn parels uit dezelfde pionierstijd en vormen samen het DNA van wat Fiat groot zou maken.
Waarom deze auto perfect past bij autocrazy.eu
Bij autocrazy.eu draait alles om passie, erfgoed en beleving. En precies dat belichaamt de Fiat 3½ HP. Geen ander voertuig maakt zo tastbaar wat het betekent om aan het begin van een revolutie te staan – de revolutie van mobiliteit. Deze auto laat zien dat rijplezier niet per se draait om pk’s of sprinttijden, maar om het gevoel dat je deel uitmaakt van iets groters. De rit van Londen naar Brighton in deze Fiat is dan ook meer dan een rit – het is een reis door de tijd, recht naar het hart van Italiaanse autogeschiedenis.
Zou jij het aandurven?
Zou jij 96 kilometer durven rijden in een auto uit 1899 – zonder dak, zonder gordels, en met 3½ pk aan kracht? Laat het weten in de reacties hieronder. Wij zijn benieuwd naar jouw antwoord.
FAQ: Veelgestelde vragen over de Fiat 3½ HP
1. Hoeveel Fiat 3½ HP’s bestaan er nog?
Er zijn wereldwijd nog slechts enkele originele exemplaren bekend. De versie in Beaulieu is een van de weinige rijklare auto’s uit 1899.
2. Had de Fiat 3½ HP een achteruitversnelling?
Nee, dit vroege model had drie versnellingen vooruit, maar geen achteruitversnelling. Draaien moest je met beleid doen!
3. Wat kostte zo’n technische pionier in zijn tijd?
In 1899 had de Fiat 3½ HP een prijskaartje van 4.000 Italiaanse lire. Omgerekend naar huidige maatstaven betekent dat:
- €15.000 tot €20.000 euro aan koopkracht – vergelijkbaar met een moderne stadsauto zoals een Fiat Panda of 500.
- €55.000 à €60.000 als je de goudwaarde volgt, wat laat zien dat deze wagen in zijn tijd gold als een luxegoed voor de elite.
Toch werd de Fiat 3½ HP geen curiositeit, maar het begin van een mobiliteitsrevolutie. Het was geen speelgoed voor aristocraten; het was een voorproefje van een toekomst waarin auto’s bereikbaar zouden worden voor iedereen.
4. Hoeveel exemplaren zijn er ooit gebouwd?
Volgens historische bronnen werden er slechts acht stuks van de Fiat 3½ HP geproduceerd.
5. Hoeveel kilometer kon de Fiat 3½ HP rijden op een volle tank?
Met een verbruik van 15 km per liter en een bescheiden brandstoftank kon de auto ongeveer 100 tot 120 kilometer afleggen – voldoende voor de meeste ritten in zijn tijd.
Geef een reactie